ඔබේ අයිතිය සහ වගකීම - 2

ඔබට මතකයි නේ පළමු ලිපියෙන් අපි මානව හිමිකම් සම්බන්ධයන් කථාකරන කොට භාවිතා කරන වචන කීපයක තේරැම දැනගත්තා... ඒක බැළුවේ නැත්නම් ඒක බලලම එන එක හොඳයි... මේ ලිපියේ පටන් අපි කෙලින්ම වැ‍ඩේට බහින්න යන්නේ.. හැබැයි මෙතනදී මං කෙලින්ම අපේ රටේ අපිට බලපාන කරැණු ගැන තමයි කථා කරන්නේ. මං කැමතියි කියවන අයගෙන් පොඩි ඉල්ලීමක් කරන්න. මේ දේවල් ගැන සංවාදයක් ගොඩනගන්න. තමන්ගේ අත්දැකීම් ගැටළු බෙදාගන්න වේදිකාවක් කරගන්න කියලා.  එහෙමනම් අපි දැන් වැඩට බහිමු. 

අපි බලමු ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ අපිට තියෙන අයිතිවාසිකම් මොනවාද ? ඒවා දිනාගතහැකි එහෙමත් නැත්නම් ආරක්ෂාකරගත හැක්කේ කොහොමද කියලා. 

ලොකයේ මානව අයිතිවාසිකම් සමිබන්ධ සම්මුතීන්, ප්‍රඥ්ඥප්ති, ගිවිසුම් කොයිතරම් තිබුනත් අපේ රට ඒවාට එකඟව අත්සන් කර ඇතත් අපේ රටේ නීතිමය රාමුවට ඒවා අදාල වන්නේ නැත. (ඔය හේතුව හින්ඳා තමයි පහුගිය කාලේ එක එක අය ඔය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට එහෙම පැමිණිලි කරන්න ගියේ). 

අපේ රටේ මානව හිමිකම් සම්බන්ධයෙන් වඩාත්ම වැදගත් ‍ලේඛණය වන්නේ 1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවාස්ථාවයි. එහි 3 වන පරිඡ්ඡේදයේ 10 වන වගන්තියේ සිට 14 වන වගන්තිය දක්වා කොටස “මූලික අයිතිවාසිකම්” ලෙස ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසියෙකුට අදාල වෙන අයිතිවාසිම් දක්වා ඇත.  

මෙහි මුලික අයිතිවාසිකම් 13 ක් සඳහන්ව ඇති අතර 15 වැනි වගන්තියෙන් මෙම අයිතිවාසිකම් හී සීමාවන්ද 16 වන වගන්තියෙන් ලිඛිත හෝ ලිඛිත නොවන නීතීන්හී බලපෑමද, 17 වන වගන්තියෙන් විධායක ක්‍රියා මගින් මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයන්ට ප්‍රතිකර්මද, 126 වන වගන්තියෙන් මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයන් මුලික අයිතිවාසිනම් පිළිබඳව අධිකරණ බලය සහ ඒ බලය ක්‍රියාත්මක කිරීමද පෙන්වා දෙනු ලැබේ. හරියටම තේරැනේ නැහැ වගේ නම් ඒච්චරම ඒ ගැන හිතන්න එපා. ඒකේ හැටි එහෙම තමයි. මේ ලිපි පෙළ මගින් ඔය හැම දෙයක්ම පැහැදිලි කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා. 

අපි මුලින්ම ගමු 10 වැනි වගන්තිය.. 10 වැනි වගන්තිය ‍ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථවේ දැක්වෙන්නේ මේ විදියට..

“සෑම තැනැත්තෙකුටම තමන් අභිමත ආගමක් ඇදහීමේ හෝ වැළඳගැනීමේ නිදහසද, ලබ්දියක්‍ හෝ විශ්වාසයක් දැරීමේ හෝ පිළිගැනීමේ නිදහසද ඇතුළුව සිතී‍මේ නිදහසටද, හෘදය සාක්ෂියේ නිදහසට සහ ආගමික නිදහසට හිමිකම් ඇත්තේය”

අපි මේ වගන්‍තිය කොටසින් කොටස සරළව තේරැම් ගන්න උත්සහ කරමු. මේකේ පළමු කොටස ගත්තොත් මේකෙන් කියන්නේ ඕනෑම පුද්ගලයෙකුට තමන් කැමති ආගමක් අදහන්න එහෙමත් මතයක් දරන්න අයිතියක් තියෙනවා කි‍යන එකයි. ඒක ලෝකය පිළිගත්, ජනප්‍රිය එකක් වෙන්නත් පුළුවන් නොවෙන්නත් පුළුවන්, පුද්ගලිකව විශ්වාස කරන මතයක් වෙන්නත් පුළුවන්.  ඒ විශ්වාසය අන් ආගමකට‍, මතයකට, පුද්ගලයෙකුට හෝ පුද්ගල කණ්ඩායමකට හානියක් නොවෙනවා නම් ඒ සඳහා සීමාවන් පනවන්න බැරි බව තමයි මෙයින් කියන්නේ. සරළවම කිව්වොත් හිතන්නකෝ මනුස්සයෙකුට හිතෙනවා කියලා ප්‍රසිද්ධ ස්ථානයක ඔළුවෙන් හිටගෙන හිටියාම විමුක්තිය ලබාගන්න පුළුවන් කියලා. ඒකේ කිසිම වරදක් නැහැ. ඒක ඒ මනුස්සයගේ අයිතිය. හැබැයි ඔහුට සරමක් ඇඳගෙන ඔය වැඩේ කරන්න බැහැ.

මේ සම්බන්ධයෙන් අපේ රටේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මගින් අවස්ථා ගනනාවකදී විවිධ නඩු තීන්දු දීලා තියෙනවා. මීට ටික කාලෙකට උඩදී එක්තරා නඩු තීන්දුවක් දුන්නා විමලගු‍ණේ එදිරිව ස්ථානාධිපති වාරියපොළ පොලිසිය යන නඩුවෙදි. සිද්ධිය කෙටියෙන් කියන්නම්. ඔය විමලගුණේ කියන පුද්ගලයා වාරියපොළ පැත්තේ “විමුක්තියට යන මග” වගේ Theme එකක් දාගෙන භාවනා මධ්‍යස්ථානයක් පවත්වගෙන ගිහින් තියෙනවා. හැබැයි ඉතින් මේකෙන් කාටවත් කරදරයක් තිබිලා නැහැ. යන අය යනවා. හැබැයි මේ ගැන ඒ අවට තියෙන පංසලක ලොකු හාමුදුරැවන්ට ආරංචි වුනාට පස්සේ උන්වහන්සේ මේ ගැන පොලිසියට දැනුම්දීලා තියෙනවා. මේ ගැන විභාග කරන්න ගිය ‍ඕඅයිසී මහත්තයා ගියාළු අර කියපු පුද්ගලයගේ ස්ථානයට. පුද්ගලයා හිටියේ නැහැ. මේ මහත්තයා මොකද කලේ අර ස්ථනයේ තිබුන මඩුව පෙරලලා දාලා, එතන තිබුන අනෙකුත් බඩු භාණ්ඩ ටික පොලිසියට අරගෙන ඇවිල්ලා. ඔන්න ඉතිං අර පුද්ගලයා නැවත තමන්ගේ ස්ථානයට යනකොට වෙලා තියෙන දේ දැකලා කෙලින්ම ගියාළු පොලිසියට. ඕඅයිසී මහත්තයා හම්බවෙලා විස්තර අහැව්වළු. ඕඅයිසී මහත්තයා මේ මනුස්සයට කිව්වළු මෙහෙම. “ මේ උන්නැහේ අපි ඔය වගේ ආගමක් ඇදහීමක් ගැන අහලා නැහැ.. මේ වැඩේ හරියන්නේ නැහැ.. මෙහෙම තමුන්ට ඕන ඕන විදියට ආගම් ඇතිකරන්න බැහැ. කරැණාකරලා ආපු අතක් බලාගෙන යන්න කියලා.” මේ පුද්ගලයා මේ සම්බන්ධයෙන් මුලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ගොනුකරා තමන්ගේ මුලික අයිතිවාසිතම් උල්ලංඝනය වුනා කියලා. පෙත්සම විභාගයට ගත්ත ගරැ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය  තීරණය කලා විමලගුණේගේ මුලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වී ඇති බවටත් ඒ සඳහා වන්දි වශයෙන් රැ 25,000 ක් අගතියට පත් පාර්ශවයට ගෙවන්න සිද්ධ උනා ඕඅයි සී මහත්තයට. 

දැන් අපි ‍ඉහත වගන්තියේ අනිත් කොටස ගමු. සිතීමේ සහ හෘදය සාක්ෂියේ නිදහස කියන කොටස. ඹබ හිතන විදියට මේවා සීමාකරන්න පුළුවන්ද? උදාහරණයක් ගමු... මතකද එක්තරා කාලෙකදී විපක්ෂ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරැ කණ්ඩායමක් ඉල්ලීම් කලා තමන්ට හෘදය සාක්ෂියට එකඟව ඡන්දය පාවිචිචි කරන්න අවස්ථාව දෙන්න කියලා (ඒ කියන්නේ එච්චර කල් ඒ උන්නැහේලා ඡන්දය පාවිච්චි කරලා තියෙන්නේ ඕකට එකඟව නෙමෙයිද කියන එක වෙනම ප්‍රශ්ණයක්) ඒකෙන් කියවෙන්නේ කිසියම් තීරණයකදී නායකත්වය හෝ යම් කණ්ඩායමක් ගන්න තීරනයට අත උස්සනවා වෙනුවට තමන්ගේ හිතට එකඟව ඡන්දය පාවිච්චි  අවස්ථාව දෙන්න කියලා. 

මේ වගන්තිය සම්බන්ධයෙන් නිශ්චිත අර්ථකතනයක් නැති වුනත් විවිධ අවස්ථාවන්හීදී ගරැ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඒ ඒ අවස්ථාවන්හී දී මෙම වගන්තිය සඳහා අර්ථකතන ලබා දී තියෙනවා. මේ මෙම 10 වන වගන්තිය උල්ලංඝනය සම්බන්ධයෙන් ‍ගරැ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ගොනු වෙච්ච පෙත්සම් කීපයක් සම්බන්ධයෙන් පුවත් වර්ථා කීපයක් මේ ලිපියට අමුනලා තියෙනවා.